Sistoličko i dijastoličko zatajivanje srca
Zatajivanje srca je ozbiljna bolest, a sama klinička slika može varirati ovisno o tome radi li se o sistoličkom ili dijastoličkom zatajivanju srca.
Glavna funkcija srca je pumpanje krvi kroz tijelo. S obzirom na funkciju srca kao pumpe i fazu samog srčanog ciklusa u kojoj ono zatajuje, razlikujemo sistoličko i dijastoličko zatajivanje srca.
Sistoličko i dijastoličko zatajivanje srca
Da biste razumjeli što se događa u srcu, može se dobro usporediti s mokrom spužvom:
Što ste spužvu jače omotali rukom, to će više vode iscuriti. Ako koristite manje sile, manje vode će izaći iz spužve. Što se tiče srca, to znači da u sistoličkom zatajivanju srca srčani mišić više nije dovoljno jak da se dovoljno stegne, tako da manje krvi teče u tijelo.
U slučaju dijastoličkog zatajivanja srca, spužva se stvrdnjava i više se ne može tako lako pritisnuti. Ako je sada držite ispod slavine, očvrsnuta spužva više neće upijati u cijelosti, iako ima dovoljno vode.
Srčano zatajivanje kroz raspon istisne frakcije
U sistoličkom zatajivanju srca oslabljena je kontrakcija srčanog mišića, dok je u slučaju dijastoličkog srčanog zatajivanja oslabljena relaksacija srčanih klijetki.
Koje su njihove značajke?
Sistoličko zatajivanje srca (HFrEF)
Sistoličko zatajivanje srca također nazivamo i zatajivanje srca sa smanjenom istisnom frakcijom (HFrEF) - frakcija izbacivanja manja je od 40%.
U normalnim uvjetima, količina krvi koju ispumpa srčana komora iznosi 55% ukupne krvi u lijevoj komori. Kada lijevo srce ne izbacuje dovoljnu količinu krvi u cirkulaciju, tada govorimo o zatajivanju srca sa smanjenom ejekcijskom (istisnom) frakcijom. Ejekcijska frakcija (EF), označava količinu krvi koju srce ispumpa iz lijeve klijetke sa svakim otkucajem u odnosu na količinu krvi koja se u njoj.
Simptomi sistoličkog zatajivanja srca
Kada Vaše srce ne pumpa dobro, mišići i organi primaju manje kisika i hranjivih tvari, zbog čega možete osjećati vrtoglavicu i umor. Kako se nakuplja više tekućine, ona može curiti u prostor oko pluća i drugih dijelova tijela, uzrokujući otežano disanje i oticanje (stvaraju se edemi).
Ukratko, Vaše srce nema dovoljno snage izbaciti dovoljnu količinu krvi sa svakom kontrakcijom. U tehničkom smislu, sistoličko zatajivanje srca naziva se i lijevostrano zatajivanje srca s reduciranom ejekcijskom frakcijom (HFrEF)
Uzroci sistoličkog srčanog zatajivanja mogu biti:
- koronarna bolest srca ili srčani udar,
- kardiomiopatija,
- visoki krvni tlak,
- aortna stenoza,
- miokarditis (upala srćčanog mišića),
- poremećaji srčanog ritma.
Količina krvi koja dolazi u lijevu polovicu srca je normalna, ali srčani mišić više nije jak da se dovoljno stegne, pumpa preslabo i manje krvi teče u Vaše tijelo.
Saznajte više o uzrocima i rizicima >
Dijastoličko zatajivanje srca (HFpEF)
O ovom stanju govorimo kada lijeva klijetka i dalje ima dovoljnu snagu pumpanja, ali je njena stijenka kruta i zadebljana pa ne može primiti dovoljnu količinu krvi.
Kada se javlja dijastoličko zatajivanje srca, frakcija izbacivanja je 50% ili više. Iako je ejekcijska frakcija (frakcija izbacivanja) očuvana, srce ima manju količinu krvi za pumpanje po tijelu. Ovo stanje nazivamo i zatajivanje srca s očuvanom ejekcijskom frakcijom (HFpEF).
Koje su osobitosti dijastoličkog zatajivanja srca?
Kod zatajivanja srca s očuvanom frakcijom izbacivanja, Vaš srčani mišić može pumpati krv u ostatak tijela, ali se ne rasteže dobro. Kada se srčani mišić ne rastegne, pritisak u Vašem srcu raste. To može uzrokovati curenje tekućine u prostor oko pluća i drugih dijelova tijela, uzrokujući otežano disanje i edeme.
U slučaju dijastoličkog zatajivanja srca ono postaje sve više kruto, ne može se lako ni dovoljno kontrahirati. Manje krvi ulazi u lijevu klijetku, pa se i manje krvi isporuči u tijelo.
Bolesnici sa zatajivanjem srca i normalnom funkcijom pumpanja lijeve klijetke (HFpEF) uglavnom su starije osobe, žene, hipertenzivni bolesnici i bolesnici s fibrilacijom atrija.
Učestalost sistoličkog i dijastoličkog zatajivanja srca
Oba oblika zatajivanja srca otprilike su jednako česta. Siva zona uključuje bolesnike s umjereno oštećenom funkcijom pumpanja (HFmrEF) i više ili manje izraženim karakteristikama druge dvije skupine. Kod ove skupine bolesnika ejekcijska frakcija (EF) iznosi između 40 i 49%.
Koja je razlika između sistoličkog i dijastoličkog zatajivanja srca?
Lijeva klijetka (označena crvenom bojom) ne rasteže se dovoljno. Kao rezultat toga, manje krvi ulazi u nju. Snaga izbacivanja (ejekcijska frakcija) je očuvana. Žene su češće pogođene ovim oblikom nego muškarci.
Količina krvi koja utječe u lijevu klijetku je normalna, ali se tijekom procesa pumpanja ne može potpuno kontrahirati. Ejekcijska frakcija je stoga niža. Muškarci su češće pogođeni ovim oblikom nego žene.
Postavljanje dijagnoze
Za optimalno liječenje zatajivanja srca važno je znati radi li se o sistoličkom ili dijastoličkom obliku zatajivanja. Uz detaljnu početnu konzultaciju (anamnezu), liječnik će Vam odrediti niz dijagnostičkih pretraga koje je potrebno napraviti. Najvažnija je ehokardiografija. Ona ima glavnu ulogu u razgraničenju dijastoličke i sistoličke disfunkcije. Ovim pregledom liječnik može odrediti ejekcijsku frakciju i procijeniti veličinu i debljinu srčanih komora.
HR2304047844